Los viajes de agua de la ciudad de A Coruña y su impacto en la trama urbana: cartografía histórica y ciudad contemporánea

Resumo

Comprender a orixe e evolución dun asentamento no tempo está intrínsecamente ligado á análise de cómo este se relaciona coa auga do seu entorno. No caso da Coruña este vínculo estivo sempre marcado polo seu carácter de península e a escaseza de auga doce, o que provocou que, a partir do século XVI, a cidade fose dotada de dous acueductos para abastecer á poboación: as viaxes de auga de Vioño e de San Pedro de Visma. No presente traballo realizamos un estudo destes dous proxectos e a súa longa traxectoria histórica, o seu trazado planificado, as súas transformacións no tempo e o seu proceso de desaparición, así como unha análise da súa influencia sobre a trama da cidade, pasada e contemporánea, a través fundamentalmente de fontes cartográficas.

Understanding the origins and evolution of a settlement through time is intrinsically bound to the analysis of the relation with existing water resources in the surroundings. In the case of A Coruña this connection has always been determined by the geographical landmark where the city is located, a peninsula, and the lack of freshwater. This led the city to build two aqueducts to supply the inhabitants with freshwater from the sixteenth century on. These water systems were known as the aqueducts of Vioño and San Pedro de Visma. The present paper shows the research carried out about these two projects and their history, their layout, their transformations through time and their decay, as well as an analysis of their influence on the past and present urban tissue, mainly based on historical cartography.

Palabras chave

Historia urbana, Cartografía histórica, Patrimonio histórico del agua, Viajes de agua, A Coruña.